Zona Nedir?
Zona ya da tıptaki adıyla “herpes zoster”, suçiçeği hastalığına yol açan “varicella zoster” virüsünün sebebiyet verdiği ağrılı bir deri döküntüsü hastalığıdır. Hastalık halk arasında “kuşak hastalığı” ve “gece yanığı” gibi isimlerle de bilinmektedir. Bağışıklık sisteminin güçlü olması ile yakından ilgili bir hastalık olan zona genellikle 50 yaş üstü kişilerde ve yaşlılık döneminde görülmektedir. Ağrı, kaşınma, karıncalanma ve yanma gibi belirtiler ile başlayan zona hastalığı birkaç gün içerisinde su toplamış kabarcıklar ve sarı ya da kırmızı döküntüler ile devam etmektedir. Cilt üzerinde oluşan kabarcıklar ve döküntüler 2-3 hafta boyunca ağrılı bir şekilde devam etmekte ve sonrasında kabuk bağlayarak dökülmektedir.
Zona Hastalığı Neden Olur?
Varicella zoster virüsü suçiçeği geçiren kişilerin sinir köklerine yerleşmekte ve burada aktif hale geçmeksizin yani, herhangi bir hastalığa yol açmaksızın ömür boyu kalmaktadır. Pasif bir şekilde varlığını sürdüren virüsün harekete geçmesi durumunda zona hastalığı ortaya çıkmaktadır. Virüsü harekete geçiren etken tam olarak bilinmemekle birlikte, kişinin bağışıklık sisteminin gücünün düşmesinin en önemli faktör olduğu düşünülmektedir. Kişinin bağışıklık sistemini çökerten AIDS gibi hastalıklar, özellikle bağışıklık sistemini etkileyen birtakım ağır tedaviler (kemoterapi, radyoterapi gibi) ve psikolojik olarak yaşanılan zorlu süreçler (travma, depresyon, ağır üzüntü ve stres gibi) zonanın ortaya çıkmasında etkili olabilmektedir.
Zona ya da tıptaki adıyla “herpes zoster”, suçiçeği hastalığına yol açan “varicella zoster” virüsünün sebebiyet verdiği ağrılı bir deri döküntüsü hastalığıdır.
Zona Hastalığı Bulaşıcı Mıdır?
Zona hastalığının bulaşıcı olması durumu, zona hastası birinin suçiçeği geçirmemiş birisine “varicella zoster” virüsünü taşıması ile kişide suçiçeği oluşumuna yol açması şeklinde gerçekleşebilmektedir. Suçiçeğine ve zonaya yol açan virüsün bulaşması, hastanın sulu döküntüleri ile doğrudan temas yoluyla mümkün olmaktadır. Sulu döküntüler kabuk bağladıktan sonra virüsün bulaşma riski ortadan kalkmaktadır.
Zona Hastalığı Nerelerde Görülür?
Yüz, sırt, göğüs, bel, karın, kalça bölgeleri zonanın belirtilerinin ortaya çıktığı yerler olmaktadır. Belirtilerin sırttan göğüs bölgesine doğru su toplamış kabarcıklar ve döküntüler halinde görülmesi ise zona hastalığının en sık rastlanan tablolarından birisidir. Zona hastalığı, gözleri etkilemesi durumunda körlük gibi çok daha ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilmekte olduğu için zona belirtilerinin özellikle yüz bölgesinde ve gözleri etkileyen alanda olması durumunda hastalığın acil tedavisinin ihmal edilmemesi çok önemli olmaktadır.
Zona Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Zona hastalığının tedavisinde ilk amaç, sinir hücrelerine yerleşmiş olan virüs sebebiyle hastanın yaşadığı şiddetli ağrıların giderilmesi olmaktadır. Deri ve cilt hastalıkları uzmanı, zonanın görüldüğü bölgelere ve teşhislerine göre uygun tedavi seçeneklerini hastaya sunmaktadır. Hem ağrıya yönelik hem de döküntülerin giderilmesi amacıyla sıklıkla başvurulan tedavi yöntemi ilaç kullanımı olmaktadır. Zona hastalığının görüldüğü bölgelere yapılacak dış pansuman uygulamaları da hastanın rahatlaması ve ağrısının azaltılması için etkili olan diğer yöntemler olarak fayda göstermektedir.
Zona Hastalığından Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Zona hastalığının vücutta ortaya çıkmasına sebebiyet veren etken bağışıklık sisteminin gücünün azalması olduğu için bağışıklık sistemini zinde tutmak ve psikolojik olarak stresten uzak durmak hastalığın oluşumunu önlemek için kişinin başvurabileceği en iyi korunma yöntemleri olmaktadır. Zona hastalığına ilişkin yüksek risk altında olan kişiler bir deri ve cilt hastalıkları uzmanına danıştıktan sonra hastalıktan korunmak amacıyla aşı uygulaması da yaptırabilirler.