Ciltte doğuştan ya da sonradan oluşan kahverengi, siyah, kırmızı veya mor tonlardaki lekeler estetik kaygı yaratabildiği gibi, bazı durumlarda tıbbi takip gerektiren yapılar da olabilmektedir. Bu lekeler arasında en yaygın görülenler benler (nevüsler), çiller ve doğum lekeleridir. Her biri farklı yapısal ve genetik nedenlerle oluşmakta ve uzman değerlendirmesiyle uygun tedavi seçeneklerine yönlendirilmelidir.
Ben (Nevüs) Nedir?
Tıbbi adıyla nevüs olarak tanımlanan benler, ciltte melanosit adı verilen pigment hücrelerinin belli bölgelerde birikmesiyle oluşur. Genellikle kahverengi veya siyah renkte olup, bazen kırmızı ya da mavi tonlarda da olabilirler. Benlerin bir kısmı doğuştan, bir kısmı ise yaşamın ilerleyen dönemlerinde özellikle güneş maruziyeti sonrası gelişir.
Çoğu iyi huylu olan bu yapılar nadiren de olsa melanosit kaynaklı cilt kanserine dönüşebilir. Bu nedenle benlerde ani renk değişikliği, büyüme, şekil bozukluğu gibi durumlar fark edildiğinde dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır.
Çil Nedir?
Çil, melanin pigmentinin cilt yüzeyinde küçük odaklar halinde birikmesiyle oluşan, özellikle açık tenli bireylerde sık rastlanan cilt lekeleridir. Güneşe en çok maruz kalan alanlarda, örneğin yüz, omuz ve el sırtlarında ortaya çıkar. Genetik yatkınlıkla bağlantılı olan çiller genellikle zararsızdır ancak estetik kaygılar sebebiyle tedavi edilmek istenebilir.
Doğum Lekeleri Nedir?
Doğumla birlikte ya da kısa süre sonra görülebilen bu lekeler, pigment bozuklukları veya damarsal yapılardan kaynaklanabilir. Pigment kaynaklı olanlar genellikle kahverengi tonlarında olurken, damarsal doğum lekeleri kırmızı, pembe ya da mor renkte olabilir. Özellikle yüz, boyun, kol ve bacak gibi alanlarda sıkça gözlenir. Çoğu zaman ciddi sağlık riski taşımazlar ancak büyüyen ya da kabaran yapılar uzman takibi gerektirebilir.
Benler, Çiller ve Doğum Lekeleri Nasıl Tedavi Edilir?
Bu tür cilt oluşumlarının tedavisinde ilk adım doğru teşhistir. Dermatolog tarafından dermatoskopik muayene ile benin yapısı, kanser riski taşıyıp taşımadığı, çilin ya da lekenin tedaviye uygunluğu değerlendirilir. Kanser riski bulunmayan benler için genellikle cerrahi yerine lazer teknolojisi tercih edilir.
Fraksiyonel CO2 lazer sistemiyle yüzeysel benler, çiller ve bazı doğum lekeleri başarılı şekilde tedavi edilebilir. Damar kökenli doğum lekelerinde ise damarları hedefleyen lazer uygulamaları ile renk açılması sağlanır. Cilt dokusundan çıkıntılı benlerde radyo frekans (RF) ve elektrokoterizasyon yöntemleri de kullanılabilir.
